De NHG hypotheek is een koppeling van een geldlening die gebruikt is voor de aanschaf van een eigen woning en een garantie die het risico afdekt dat de hypotheekbank loopt bij het verstrekken van de lening. Het risico dat met de NHG hypotheek wordt afgedekt bestaat uit het verschil tussen de hoogte van de hypothecaire geldlening en de waarde van de woning wanneer deze op de veiling moet worden verkocht; de zogenoemde executiewaarde.
Schommelingen in de waarde van het vastgoed én het grote aandeel aan executieveilingen hebben ervoor gezorgd dat vaak een beroep op NHG is gedaan. Hiermee is direct de provisie die aan NHG betaald moet worden gestegen.
Een van de vragen die veel mensen hebben met betrekking tot de NHG garantie is wat er nu exact gebeurd wanneer een woning op de veiling wordt verkocht en de opbrengst lager is dan de hoogte van de lening. Het definitieve antwoord op deze vraag wordt gegeven door de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen, die belast is met de uitvoering van de NHG. In ieder geval wordt de geldverstrekker schadeloos gesteld, en in sommige gevallen wordt de schuldenaar op de schuld aangesproken door het waarborgfonds.