Lenen kan op basis van een hypotheek. Bij een hypotheek is sprake van een zakelijk onderpand waarover de geldverstrekker het eerste recht van executie heeft. Wanneer de geldnemer de rente en aflossing van de hypotheek niet kan of wil opbrengen, heeft de geldverstrekker na verloop van tijd het recht het huis op de executieveiling te verkopen. Door dit recht van parate executie kan de geldverstrekker een aantrekkelijke rente aanbieden aan de consument. De geldverstrekker loopt immers relatief weinig risico dat hij zijn geld volledig kwijt raakt.
Een huis kopen
Een huis kopen kan via een makelaar of direct bij de verkoper van de woning. Wanneer de koopovereenkomst is gesloten heeft de koper volgens het koopcontract en het financieringsvoorbehoud enkele weken de tijd om de lening of hypotheek in orde te maken. Wanneer op de dag voordat het financieringsvoorbehoud verloopt nog geen aanbieding van een erkende geldverstrekker is ontvangen, kan de koper het beste om uitstel van het financieringsvoorbehoud vragen. De koper is na het verlopen van het financieringsvoorbehoud aan de koop gebonden en kan deze slechts ontbinden door het betalen van een schadevergoeding aan de verkoper. In de huidige tijd waarin geldverstrekkers en hypotheekbanken kritischer kijken naar de hypotheekaanvraag is het van belang de datum van het financieringsvoorbehoud goed in de gaten te houden.
Schuld overnemen met hypotheek
Momenteel is sprake van een groeiend aan Nederlanders in het bezit van een consumptief krediet of persoonlijke lening. Deze kredietvormen hebben als kenmerk dat er geen onderpand tegenover de lening staat, wel moet kredietverlening getoetst worden op basis van het inkomen en de kredietwaardigheid van de geldnemer. Omdat er geen sprake is van een zekerheid voor de geldverstrekker ligt het te betalen rentepercentage vaak een stuk hoger dan wanneer sprake is van een borgstelling of andere zekerheid.
Wanneer men in het bezit is van een eigen woning en de hypotheeksom lager is dan de werkelijke getaxeerde waarde van de woning, kan men het consumptief krediet of de persoonlijke lening oversluiten in een verhoging op de hypotheek. Dit moet getoetst worden door de hypotheekbank en over het algemeen wil deze hypotheekbank alleen toestemming geven wanneer de geldnemer daadwerkelijk de schulden aflost met de hypotheekverhoging. Een voordeel van deze constructie is dat een lagere rente betaald gaat worden zodat het consumptief deel in de lening nu versneld kan worden afgelost. Om de consumptieve lening af te lossen is het raadzaam het consumptieve deel in de nieuwe hypotheek lineair af te lossen. Zo zal versneld en op redelijk korte termijn een deel van de lening worden afgelost.
BKR
De kredietwaardigheid en het kredietverleden van een lening of hypotheekaanvrager speelt een rol in het aanvraagtraject. Wanneer de potentiële geldnemer in het verleden blijk heeft gegeven van correct betaalgedrag, geldt dit vaak als een positieve indicatie. Omgekeerd kunnen in het verleden voorgekomen betalingsachterstanden een negatieve factor bij de beoordeling zijn. Bij elke hypotheek en leningaanvraag vindt een verplicht onderzoek naar het kredietverleden van de aanvrager plaats. Hierbij is het Centraal Krediet Informatiesysteem van het BKR een handig hulpmiddel. Bij kredietaanvragen boven de € 250 is de geldgever volgens de Wft verplicht het BKR register te raadplegen. Het BKR is gevestigd in Tiel en iedereen kan via zijn eigen bank opvragen welke gegevens over hem of haar bekend zijn in het register van het BKR. In het BKR register worden kredieten, leningen en soms abonnementen geregistreerd alsmede de regelmaat waarin deze kredieten worden afgelost. Betalingsachterstanden staan vermeld in het register. Het BKR register is bedoelt om zowel de consument als de geldverstrekker te beschermen tegen overkreditering.