Al sinds het begin van de Euriborrente berekeningen is de hypotheek met variabele rente een interessant fenomeen. Door de koppeling van de hypotheekrente aan de Europese Euribor rentetarieven betalen consumenten die een hypotheek met variabele rente hebben afgesloten een relatief lage maandlast. Relatief betekent in deze dat de rente in alle gevallen lager uitvalt dan de rentevast perioden van 5 en 10 jaar.
In economisch voorspoedige tijden waar het aantrekken van spaargeld en (spaar)deposito's voor de grote banken gemakkelijk is, is veel korte termijn hypotheekgeld beschikbaar. Het zorgt er dus voor dat hypotheekvarianten in verschillende vormen en maten kunnen worden aangeboden.
Wanneer de economie tegenzit en de consument minder spaarmogelijkheden heeft, wordt het voor banken lastig nieuw geld aan te trekken (en dus ook lastig nieuw geld uit te lenen).
De huidige economische crisis, waar angst (werkgelegenheid, Griekenland, hypotheekrente aftrek) regeert is duidelijker geworden dat het huidig hypotheekstelsel - wat vernuftig en slim in elkaar zit - helaas niet houdbaar is.
De politiek heeft jarenlang het eigenwoningbezit gestimuleerd door een fiscale mogelijkheid te bieden de betaalde hypotheekrente in aftrek te brengen op de betaalde inkomstenbelasting. Een aanzienlijk interessant voordeel werd hierdoor behaald. Deze zelfde politiek maakt helaas door een steeds groter wordende uitgavendrang de fiscale facilitering onmogelijk.
De combinatie van de huidige negativiteit maakt dat geld duurder wordt. Het maakt dat banken meer moeten doen en duurder moeten inkopen. Het resultaat is een situatie waar rente hoger wordt en lenen dus duurder.
De eerste banken die de hypotheek met variabele rente uit hun rentepakket hebben geschrapt zijn opgestaan. Maar ook de eerste banken die een verhoging in de opslag (en dus de te betalen consumentenrente) hebben doorgevoerd zijn opgestaan.
Wanneer de variabele rente (te) dichtbij de vaste rente komt, wordt het voordeel voor de consument kleiner. Het zorgt er tevens voor dat het risico voor de consument groter wordt. En dat is een gegeven wat de consument zich terdege moet realiseren.